Hoe en waarom leg ik een fungarium aan?

Waarnemingen van organismen hebben in een aantal gevallen alleen wetenschappelijke waarde als er bewijsmateriaal van wordt bewaard. Dit geldt in de eerste plaats voor nieuwe soorten. Het bewaarde materiaal geldt dan als "typemateriaal", waarop een beschrijving is gebaseerd. Het is daardoor mogelijk achteraf soorten met elkaar te vergelijken en om in de beschrijving vergeten of onvolledige kenmerken achteraf te kunnen onderzoeken. De plaats waar bewijsmateriaal van schimmels wordt bewaard, noemen we een fungarium. De oudere naam 'herbarium' stamt uit de tijd dat schimmels nog tot het plantenrijk werden gerekend. Dat was tot 1969. Veranderingen in jargon verlopen langzaam. Vandaar dat zelfs op deze pagina de oude term nog wordt gebruikt...

Het heeft ook zin bewijsmateriaal te bewaren van soorten die zeldzaam en/of moeilijk te determineren zijn. Voor jezelf is het nuttig als je later weer dezelfde soort denkt te vinden, omdat je die dan met je eerdere vondst(en) kunt vergelijken, maar het is ook nuttig als je je determinatie door anderen wilt laten controleren. Omdat het plukken van paddenstoelen voor studie en als bewijsmateriaal onvermijdelijk is, hanteert de NMV een plukstandpunt.

Herbarium-workshop

Op 27 november 2021 werd in Naturalis te Leiden een herbariumworkshop over het bewaren van paddenstoelen gegeven. De voordrachten zijn opgenomen en kunnen onderaan deze pagina worden terug gekeken. Tevens kunnen nuttige documenten worden gedownload.

Paddenstoelen drogen
Bewaren van paddenstoelen gaat prima, als je ze maar grondig droogt. De microscopische kenmerken blijven daarbij behouden. Het drogen mag niet te snel gaan. Het beste gaat het in een warme luchtstroom van ongeveer 40° C. Zeer kleine of dunne vruchtlichamen kunnen worden gedroogd door ze in een doosje met silicagel te stoppen; bij kleine inktzwammetjes is dit zelfs de aanbevolen methode: je dient de silicagel al mee te hebben in het veld, omdat deze soorten zo vergankelijk zijn dat zij al vergaan zijn voordat je thuis bent. Omdat gedroogde paddenstoelen er heel anders uit zien dan verse, is het belangrijk een goede beschrijving te maken en die bij het materiaal op te bergen. Meer informatie hierover kan men lezen in het 'Basisboek Paddenstoelen' (blz. 50-51). U kunt ook een bijbehorend gestandaardiseerd beschrijvingsformulier downloaden.

Tips bij het verzamelen
Bij het verzamelen van fungi moet erop gelet worden dat:
1 niet twee of meer soorten door elkaar worden verzameld;
2 per collectie een zo groot mogelijke variatie wordt verzameld, waaronder zo mogelijk jonge en volgroeide exemplaren;
3 de steelvoet niet wordt vergeten;
4 smaak, geuren en kleuren z.s.m. worden vastgesteld en genoteerd;
5 niet meer wordt aangeraakt (steel!) dan strikt noodzakelijk is;
6 indien mogelijk exemplaren blijven staan.
Thuisgekomen wordt de collectie beschreven: d.w.z. meten, tekenen, structuren met een loep bekijken en indien wenselijk het maken van een sporenprent. Maak daarbij gebruik van het beschrijvingenformulier.

NMV-workshop, 27 november 2021, Leiden, Naturalis

Door op de linkjes in het programma te klikken kunnen de filmpjes worden gedownload en bekeken.

Belangrijke contactadressen:
Collectiebeheerder: Roxali Bijmoer (roxali.bijmoer@naturalis.nl)
Algemeen e-mailadres Botanie bij Naturalis: collectiebotanie@naturalis.nl