Veldgids zeereep: Knots- en Koraalzwammen
Knotszwammen (Clavaria en Clavulinopsis)
In de grijze duinen komt een aantal knotszwammen voor. Knotszwammen zijn slanke en onvertakte paddenstoelen, zoals de naam al zegt min of meer knotsvormig. De soorten van Clavaria en Clavulinopsis groeien altijd terrestrisch, tussen mossen en gras, maar niet erop. Knotsvormige paddenstoelen op hout of andere herkenbare plantenresten groeien, horen hier niet toe. En als de knotszwam terrestrisch groeit én zwart of zwartbruin is, heb je waarschijnlijk te maken met een aardtong (Geoglossum of Trichoglossum). Er bestaan wel (bijna) zwarte Clavaria’s, maar die zijn zeldzaam en (nog) niet in de grijze duinen aangetroffen. De wit en grijs gekleurde knotszwammen kun je in het veld herkennen, voor de gele en geeloranje soorten kun je niet zonder microscoop. Met enige oefening is de Verblekende knotszwam te herkennen aan de duidelijke oranjezweem (ze zijn nooit zuiver geel) en de Strogele knotszwam is te herkennen aan het donkerder gele vlees. De onderstaande sleutel is bedoeld voor grijze duinen. In oude begraasde of gemaaide (duin)graslanden kunnen soorten voorkomen die niet in de sleutel staan (gebruik dan liever de sleutels van Maas Geesteranus, Wetensch. Meded. K.N.N.V. 113; het boekje kan men hier downloaden).
Sleutel en soortbeschrijvingen (Clavaria en Clavulinopsis)
Koraalzwammen (Ramaria)
In de grijze duinen en de zeereep komen twee koraalzwammen voor, waar in de afgelopen tijd nogal veel over te doen is geweest. De Steppekoraalzwam, Ramaria roellinii, werd een paar jaar geleden voor het eerst gemeld, maar nu we wat langer met deze soort bezig zijn, gaan we vermoeden dat vroegere meldingen van de Groenwordende koraalzwam (Ramaria abietina) in werkelijkheid ook deze soort betroffen, temeer daar blijkt dat de Steppenkoraalzwam ook groenige of olijfzwemen kan hebben bij het ouder worden. Bovendien heeft de Groenwordende koraalzwam een heel ander ecologie als naaldbosbewoner. Daarnaast werd ook de Rechte koraalzwam (Ramaria stricta) met enige regelmaat gemeld uit de zeereep tussen Helm. Het sterke vermoeden bestaat ook hier, dat het een misidentificatie betreft, en dat die soort in werkelijkheid voldoet aan Ramaria ammophila, een nog provisorische soort, die geassocieerd is met Helm, en is opgenomen in een op internet te raadplegen voorlopige sleutel tot de koraalzwammen van Europa. Reden temeer om goed uit te kijken naar koraalzwammen in het duin, en ze goed te documenteren, zodat we de nog bestaande vragen kunnen oplossen.
Soortbeschrijvingen (Ramaria ammophila en Ramaria roellinii)
Helmkoraalzwam (Ramaria ammophila)
Foto: Henk Remijn