Paddenstoel van het jaar 2025
De Weidekringzwam is gekozen tot paddenstoel van het jaar 2025. De NMV heeft het initiatief genomen om zoveel mogelijk vindplaatsen van deze soort in kaart te brengen. Een reden daarvoor is dat de Weidekringzwam ook uitstekend kan meedoen in een paddenstoelentuintelling.
De weidekringzwam is een algemeen voorkomende, bodembewonende paddenstoel die leeft van de afbraak van dood plantaardig materiaal (8. Hij verschijnt vooral in grasland, weiden, gazons van tuinen en parken, en in grazige bossen, dikwijls in grote ( en soms zelfs in dubbele) heksenkringen. In het gras ontstaat een kale ring, die wordt omgeven door gras dat er bijzonder frisgroen en sappig uitziet. De kale ring wordt mogelijk veroorzaakt door het feit dat het mycelium tijdens het afbreken van plantenresten vrij hoge concentraties van de giftige stof cyanide produceert. Boeren, parkeigenaren en exploitanten van golfbanen hebben een hekel aan de zwam omdat die de kwaliteit van de grasmat aantast en de hooiopbrengst vermindert . In een Noors onderzoek waarbij van moleculair-biologische technieken gebruik werd gemaakt, bleek dat afzonderlijke heksenkringen in genetisch opzicht doorgaans verschillend zijn en verschillende individuen representeren. De hoed van weidekringzwammen is 2 tot 6 cm breed en aanvankelijk gewelfd, om zich later vlak uit te spreiden, waarbij er dikwijls een stompe knobbel (umbo) in het midden zichtbaar blijft. Hij is taai, vlezig, en kaal. De hoed is bij vochtig weer bleekbruin tot bleekgeel, om bij droogte te verbleken. De hoedrand is vaak gerimpeld en het hoedoppervlak doorschijnend gestreept. De plaatjes aan de onderzijde zijn bleker dan de hoed, vrij dik en (meestal) vrijstaand van de steel. Ze kunnen door dwarsaders met elkaar verbonden zijn. De steel is taai, 4 tot 7 centimeter lang en 3 tot 9 mm dik, wit of beige en bedekt met fijne witte lengtevezels en schilfertjes.
Naam
De genusnaam Marasmius is afgeleid van het Griekse woord marasmos, dat "mager" of "uitgedroogd" betekent. De paddenstoeltjes kunnen bij droogte op een karakteristieke manier verschrompelen en een uitgemergelde aanblik krijgen. Het hoedweefsel kan langdurige droogte echter goed verdragen dankzij de aanwezigheid van het reservevoedsel trehalose. Bij vochtig weer zwellen de vruchtlichamen weer op, herstellen de schade aan hun cellen en gaan rustig verder met sporen produceren. De soortnaam oreades betekent "bergnymfen". Deze sprookjesachtige dames plachten hand in hand, in een grote kring, een rondedans te maken. De naam sluit dan ook goed aan bij de heksenkring.
Eetbaarheid en nut
De weidekringzwam wordt beschouwd als een goed eetbare paddenstoel, waarvan met name de gedroogde hoeden in soepen of paddenstoelgerechten kunnen worden verwerkt
Foto: Anneke van der Putte